Để được nhận mẫu tinh trùng từ ngân hàng của bệnh viện, từ đó thực hiện IUI (bơm tinh trùng vào buồng tử cung), vợ chồng chị Hoàn (Bắc Ninh) được yêu cầu phải hiến một mẫu để trao đổi. Những người thân, quen đều cảm thông với hoàn cảnh éo le của anh chị nhưng khi nói tới việc cho tinh trùng thì ai cũng lắc đầu.
Sau gần hai năm, lo tuổi càng cao, càng khó thụ tinh, vợ chồng chị Hoàn quyết định nhờ người xa lạ. Lên mạng tìm, họ thấy có vô số lời rao bán tinh trùng. Chị Hoàn liên hệ tới số máy của một người tự giới thiệu “là sinh viên, cao to, khỏe mạnh, muốn bán tinh trùng vì cần tiền đóng học phí gấp”. Người này nói chị nhầm máy, và lời đăng trên chỉ là trò chơi xấu của đám bạn. Tuy nhiên, vài hôm sau, người này này nhắn lại cho chị, nói nếu vợ chồng chị thật sự cần, họ có thể giúp, chỉ cần hai người lo các khoản chi phí đi lại, khám sức khỏe và bồi dưỡng thêm 4 triệu đồng.
Khi gặp mặt, dù hơi thất vọng về vẻ ngoài không được như lời giới thiệu, vợ chồng chị Hoàn vẫn đồng ý mua tinh trùng của người thanh niên. Thế nhưng, sau các bước kiểm tra sức khỏe và giao trước 2 triệu đồng, anh này lặn mất tăm, điện thoại cũng không liên lạc được.
Sau lần đó, vợ chồng chị Hoàn còn liên hệ với thêm vài người rao bán nữa, thậm chí có người gợi ý có thể cấy tinh trùng trực tiếp cho chị, đỡ các khoản thụ tinh nhân tạo, giá lại rẻ hơn, nhưng chị không dám.
Cũng chật vật chạy chữa mấy năm vẫn chưa được mụn con, chị Trà (Nam Định) nản lòng sau nhiều lần phải lên Hà Nội theo quá trình điều trị. Được một người quen chỉ dẫn, chị tìm kiếm trên mạng và đã liên hệ được với một người đăng tin bán tinh trùng. Người này chấp nhận quan hệ trực tiếp với chị với mức giá khá rẻ. Khó khăn kinh tế, sợ thụ tinh nhân tạo không ăn thua, chị tặc lưỡi đồng ý.
Sau đó, để hợp lý hóa mọi việc, chị tìm đến cơ sở hai người đã đăng ký xin tinh trùng, nhờ bơm. Tuy nhiên, bác sĩ từ chối vì không có ý kiến của người chồng. Bí thế, chị Trà về nói dối chồng rằng mình đã được bác sĩ thụ tinh nhân tạo. Chẳng ngờ, hai tháng sau, anh chồng lên tận cơ sở y tế hỏi, biết rõ sự tình và quyết định ly hôn.
Biết nhiều cặp vợ chồng cần tinh trùng, trong khi nguồn cung tại các ngân hàng còn khan hiếm, nhiều người đã mang "giống" của mình ra làm món hàng mời chào. Chỉ cần gõ trên mạng có thể thấy ngay vô số kết quả, với những thông tin kiểu như: "Bán tinh trùng. Cao 1m75, 70kg, khỏe, có chơi tạ. Vui lòng liên hệ qua mail froe...@yahoo.com" hay "mình muốn bán tinh trùng, cao 1m79 nặng 75g, sức khỏe tốt. Giá cả thỏa thuận. Trình độ: kỹ sư công nghệ thông tin. Liên hệ: hom_fami...@yahoo.com".
Thử liên hệ với một người rao bán có nick thaiphong, phóng viên VNexpress.net nhận được trả lời ngay: “Chị hên đó, gặp đúng người rồi”.
Người thanh niên này cho biết, anh ta sinh năm 1983, từ tỉnh lẻ lên TP HCM học đại học, gia đình khó khăn, có nhiều khoản nợ cần trả. Anh ta tự giới thiệu: cao 1,72m, nặng 67kg, da ngăm đen, là người đàng hoàng, chưa cho tinh trùng lần nào. Người này còn cho biết, từ lúc đăng tin bán “giống”, từng có hai người đàn ông liên hệ, nói rằng vì hoàn cảnh khó khăn, không muốn thụ tinh nhân tạo, mà nhờ anh ta quan hệ trực tiếp với vợ mình để có con. “Họ đòi em gửi ảnh trước, nhưng em chối luôn, vì em không thích cho trực tiếp, lại sợ mấy người này là ‘cớm’ đóng giả”, nick thaiphong kể.
Sau một hồi trao đổi qua chat, thaiphong đồng ý bán tinh trùng với giá 5 triệu đồng, đảm bảo sau khi xong việc bí mật, đường ai nấy đi. Thậm chí anh này cũng chấp nhận “cấy trực tiếp”, luôn, vì “đàn ông ai chẳng muốn”.
Không chỉ ở các trang rao vặt, những người bán tinh trùng còn thường "tự giới thiệu" tại các trang diễn đàn dành cho những cặp vợ chồng hiếm muộn. Trên topic chia sẻ kinh nghiệm xin tinh trùng, trứng tại một trang web cho các ông bố bà mẹ, nhiều người đã nhảy vào tìm cơ hội. Chẳng hạn: "Mình muốn hiến miễn phí, chủ yếu là lòng yêu thương nhau! Cao 1m80, tốt nghiệp đại học, 23 tuổi, người ở Nha Trang! Mình không quan trọng vấn đề tiền bạc! Xin nhắn vào số điện thoại 0169446...".
Trường hợp khác: "Chị nào hiếm muộn có thể liên lạc với em, em tặng miễn phí. Em làm lấy phúc thôi, với lại em thấy nhiều gia đình đến trung tâm mua tinh trùng của những người hiến mà không bác sĩ hay nhà khoa học nào dám nói chất lượng tinh trùng khi thủ dâm tốt bằng tinh trùng khi quan hệ trực tiếp, ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe và trí tuệ trẻ sau này. Em tên Quang, chị nào thực sự quan tâm có thể mail cho em".
Người tên Quang này cho biết thêm, anh ta là người Hà Nội, cao 1,75m, có trình độ đại học, từng đi hiến tinh trùng một lần, cho kết quả rất tốt.
Tiến sĩ Quản Hoàng Lâm, Giám đốc Trung tâm công nghệ Phôi (Học viện Quân y, Hà Đông, Hà Nội) cho biết, hiện nay cả nước có 15 trung tâm hỗ trợ sinh sản, nhiều đơn vị đã có ngân hàng lưu giữ tinh trùng, sử dụng cho các trường hợp chữa vô sinh do không có "giống".
Nguồn cung cấp tinh trùng là những người tự nguyện hiến, trên nguyên tắc bí mật, tự nguyện, vô danh. Người hiến phải đảm bảo các yêu cầu về sức khỏe (không có bệnh về di truyền, truyền nhiễm), có trí tuệ tốt (ở nước ngoài có thể tính chỉ số IQ, còn Việt Nam ưu tiên sinh viên, đã tốt nghiệp đại học), về di truyền: mấy đời gần đây không có bệnh, và dưới 35 tuổi. Những người này chỉ được hiến tinh trùng một lần, bởi cho càng nhiều lần thì xác suất kết hôn cận huyết càng lớn.
Các mẫu tinh trùng sẽ được đánh mã số, kèm theo các thông số của người cho (không ghi tên) như chiều cao, cân nặng, trình độ, có năng lực đặc biệt gì... giúp người nhận chọn được mẫu phù hợp nhất.
Tuy nhiên, vì những e ngại về tâm lý, sợ hệ lụy về sau, rất ít người sẵn sàng cho tinh trùng nên nguồn vốn tại các ngân hàng khá khan hiếm. Vì lý do này, ở nhiều bệnh viện yêu cầu, người muốn nhận tinh trùng phải đưa một người tới hiến để trao đổi.
Ông Lâm cho biết, tại Trung tâm Phôi, mỗi năm có vài trăm người đến xin tinh trùng để thụ tinh, và trung tâm phải tích cực vận động góp "vốn" đủ cung cấp cho số bệnh nhân này, để họ không cần phải mang mẫu tới đổi. Đó là các cặp vợ chồng hiếm muộn do người đàn ông, hoặc những phụ nữ muốn làm mẹ đơn thân.
Tiến sĩ Lâm cho rằng, việc tự ý mua bán tinh trùng rất nguy hại, bởi không ai đảm bảo được đó là nguồn "giống" tốt, không mang bệnh di truyền, truyền nhiễm hay những gene trí tuệ kém. Ngoài ra, nếu nhận nguồn tinh trùng từ những người bán chuyên nghiệp, nguy cơ càng lớn hơn về việc nhiễm bệnh và hệ lụy hôn nhân cận huyết sau này.
"Tinh trùng không phải một thứ hàng hóa. Việc mua bán này đã biến một hành động nhân đạo, cao quý thành tầm thường, phức tạp, gây hậu quả cho xã hội", ông bày tỏ...
Bác sĩ khuyến cáo, các cặp vợ chồng chữa vô sinh nên đến những cơ sở uy tín, được cấp phép và nhận nguồn tinh trùng rõ nguồn gốc, được sàng lọc cẩn thận tại các đơn vị này, tuyệt đối không nên vì nhiều thủ tục, mất thời gian mà mua bán bên ngoài, trên mạng, bởi rất có thể tiền mất, tật mang.
Minh Thùy