Theo Đông y: Cà tím có vị ngọt, tính mát, tác dụng thanh nhiệt, giải độc, hoạt huyết, tiêu viêm, thông mật, nhuận tràng, điều hòa tiêu hóa, thông tiểu…Tai của quả cà tím cũng dùng nấu lấy nước uống để chữa ung nhọt, lở loét.
CÂY CÀ TÍM
1. Tên gọi khác: Cà nâu, cà dái dê 2. Tên tiếng Anh: eggplant, aubergine, brinjal eggplant, melongene, brinjal or guinea squash, 3. Tên khoa học: Solanum melongena L. - Tên đồng nghĩa: Solanum ovigerum Dunal Solanum trongum Poir. Melongena ovata Mill. Solanum album Noronha Solanum insanum L. Solanum longum Roxb. Solanum melanocarpum Dunal Solanum melongenum St.-Lag. - Các loài tương cận: Cà chua , S. lycopersicum Khoai tây , S. tuberosum Phân loại khoa học Bộ (Order): Solanales Họ (Family): Solanaceae Chi (Genus) : Solanum Loài (Species): Solanum melongena Chi cà (Solanum) được thành lập bởi Carl Linnaeus năm 1753. Chi này về sau được phân thành nhiều chi nhỏ hơn, nhưng hiện nay dựa vào cơ sở phân tích chuỗi DNA nên nhiều giống cà có hình dạng, màu sắc và kích thước quả khác nhau được xếp vào chi cà. 4. Phân bố Chi cà (Solanum) có tên tiếng Anh (nightshades , horsenettles) với khoảng 1,500-2,000 loài cây một năn và cây hàng năm phân bố rộng rải ở vùng nhiệt đới, cận nhiệt đới và ôn đới. Nguồn gốc xuất xứ củ chi cà chưa được xác định. Đây là một chi lớn và được chia thành 4 Phân chi (Subgenus). Phân chi Bassovia bao gồm nhiều giống cà có quả ăn được. Cây Cà tím (S. melongena) có nguồn gốc từ Tiểu lục địa Ấn Độ, sau đó được giới thiệu sang các nước thuộc vùng Nam Á , Đông Nam Á và Đông Á từ thời tiền sử. Loài cà tím có nhiều giống khác nhau, từ quả tròn, hình trứng, hình dái dê và máu sắc từ trắng, xanh, vàng và tím (hay nâu). Được trồng ở một khắp cả nước như Bắc bộ, Ninh Thuận, Cà Mau, Sóc Trăng... 5. Mô tả Cà tím là cây thân thảo một năm. + Thân: Thân cao 50 -150 cm, thông thường có gai. + Lá: Lá lớn có thùy thô, dài từ 10-20 cm và rộng 5-10 cm. + Hoa: Hoa màu trắng hay tía, với tràng hoa năm thùy và các nhị hoa màu vàng. + Quả: Quả là loại quả mọng nhiều cùi thịt, đường kính nhỏ hơn 3 cm ở cây mọc hoang dại, nhưng lớn hơn rất nhiều ở các giống trồng. + Hạt: Quả chứa nhiều hạt nhỏ và mềm. Các giống hoang dại có thể có lớn hơn, cao tới 2,25 m (84 inch) và lá to (dài tới trên 30 cm và rộng trên 15 cm). Tên gọi cà tím không phản ánh đúng loại quả này, do có nhiều loại cà khác cũng có màu tím hay quả cà tím có màu đôi khi không phải tím. Tuy nhiên, tên gọi cà dái dê cũng không phản ánh đúng hình dạng của quả, do quả của nhiều giống cà tím (cà dái dê) không phải ôvan thuôn dài như dái dê mà lại tròn, có đường kính từ 5 cm đến 8 cm. 6. Thành phần dinh dưỡng +Theo phân tích của Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA) thành quần dinh dưỡng trong 100 gam quả cà tím có chứa các thành phần dinh dưỡng như sau: Giá trị dinh dưỡng trên 100 g (3,5 oz) Năng lượng 102 kJ (24 kcal) Carbohydrates 5,7 g - Đường 2,35 g - Chất xơ thực phẩm 3,4 g Fat 0,19 g Protein 1,01 g Thiamine (vit. B 1 ) 0,039 mg (3%) Riboflavin (vit. B 2 ) 0,037 mg (3%) Niacin (vit. B 3 ) 0,649 mg (4%) Pantothenic acid (B 5 ) 0,281 mg (6%) Vitamin B 6 0,084 mg (6%) Folate (vit. B 9 ) 22 mg (6%) Vitamin C 2,2 mg (3%) Calcium 9 mg (1%) Ủi 0,24 mg (2%) Magnesium 14 mg (4%) Mangan 0,25 mg (12%) Photpho 25 mg (4%) Kali 230 mg (5%) Kẽm 0,16 mg (2%) Tỷ lệ phần trăm so với khuyến nghị cho người lớn của Hoa Kỳ. Nguồn: USDA Cơ sở dữ liệu dinh dưỡng +Theo các nguồn phân tích khác Cà tím rất giàu dinh dưỡng, trong thành phần của cà tím có 92% nước, 5,5% glucid, 1,3% protid, 0,2% lipid. Các khoáng chất (tính theo mg/100g) gồm: kali 220 mg, phốt pho 15 mg, magiê 12 mg, calcium 10 mg, lưu huỳnh 15 mg, clor 15 mg, sắt 0,5 mg, mangan 0,2 mg, kẽm 0,2 mg, đồng 0,1 mg, iod 0,002 mg. Các vitatmin B1, B12, PP rất ít, nhiều chất nhầy. Vì lượng chất nhầy này mà cà tím còn có tác dụng hỗ trợ rất điều trị bệnh dạ dày. Chính vì vậy mà người Hàn Quốc thường dùng cà tím phơi khô làm thuốc giảm đau, trị sưng khớp, loét dạ dày còn người Nigeria thường dùng cà tím để chữa đau bụng do tiêu hóa. Trong cà tím còn chứa nightshade soda, một chất có tác dụng chống ung thư theo các chuyên gia Nhật Bản thì trong nước ép cà tím có nhiều hoạt chất có khả năng ngăn ngừa ung thư dạ dày. Công dụng +Theo Đông y: Cà tím có vị ngọt, tính mát, tác dụng thanh nhiệt, giải độc, hoạt huyết, tiêu viêm, thông mật, nhuận tràng, điều hòa tiêu hóa, thông tiểu…Tai của quả cà tím cũng dùng nấu lấy nước uống để chữa ung nhọt, lở loét. Cà tím còn có tác dụng lợi tiểu, nhuận gan, đề phòng xơ vữa động mạch do tác dụng làm giảm cholesterol. Những người đi tiểu ra máu, đại tiện ra máu hay lỵ ra máu, có thể lấy rễ và cuống của quả cà tím nấu lấy nước uống. +Theo Tây y: Một nghiên cứu năm 1998 tại Viện Sinh học của Đại học Tiểu bang São Paulo, Brazil, tìm thấy nước trái cây từ cà tím làm giảm cân đáng kể đáng kể, làm giảm cholesterol trong huyết tương, và giảm hàm lượng cholesterol trong động mạch chủ trong (hypercholesterolemic) ở thỏ. Kết quả của một nghiên cứu năm 2000 trên người cho biết truyền dịch cà tím (S. melongena) đã có tác động khiêm tốn và tạm thời, không khác nhau từ chế độ ăn uống và tập thể dục. Cà tím có nhiều chất xơ và cho ít năng lượng, nên đã trở thành một loại thực phẩm chức năng dành cho người có bệnh đái tháo đường. Qua công trình nghiên cứu của Viện Đại học Massachusetts (Mỹ), chất chiết từ Cà tím có tác dụng ức chế men α - amylase tuỵ và α - glucosidase là 2 men có tác dụng thoái biến tinh bột và chuyển hoá thành glucose. Do đó, Cà tím có vai trò trong phòng bệnh đái tháo đường vì đã làm chậm quá trình tạo đường và hấp thụ đường, hạn chế được lượng đường huyết sau bữa ăn. Một nghiên cứu năm 2004 trên con người tại Viện Tim Đại học São Paulo cho thấy cà tím không có tác dụng và đã khuyên bạn không nên dùng cà tím như là một cách thay thế cho loại thuốc làm giảm cholesterol “statins”. Trong các nghiên cứu của Tây y cho biết trong quả cà tím có chứa chất Nicotine, so với các loại rau thì trong cây cà tím có hàm lượng Nicotine cao hơn cả, với nồng độ 0,01 mg trong 100 g. Tuy nhiên ăn cà tím không bị ảnh hưởng của chất Nicotine so với những người hút thuốc lá. Trung bình, 9 kg cà tím chứa lượng nicotine chỉ bằng một điếu thuốc lá. Một nghiên cứu năm 2008 trên mẫu của 741 người ở Ấn Độ, nơi cà tím được dùng phổ biến, được tìm thấy gần 10% báo cáo một số triệu chứng dị ứng sau khi tiêu thụ cà tím, trong khi 1,4% cho thấy các triệu chứng trong vòng chưa đầy hai giờ. Hiện tượng viêm da từ lá cà tím và dị ứng với phấn hoa hoa cà tím cũng đã được báo cáo. Một vài protein trong cây cà tím được báo cáo là chất chuyển hóa đã được xác định là chất có tiềm năng gây dị ứng. Khi đã nấu chín vẩn còn tồn tại một số chất protein gây dị ứng. Một số bài thuốc từ cây cà tím Dưới đây là một số món ăn, bài thuốc về cà tím: 1-Trị viêm gan, táo bón Cà tím cắt dọc, tỏi và gừng giã nhuyễn, 3 thứ trộn với nước tương, dầu, muối, đường, đem chưng cách thủy để ăn hoặc cà tím trộn gạo đem nấu cơm dùng trong 5- 7 ngày đối với chứng viêm gan. Hấp cà tím (nửa kg) chấm với gừng tươi (4 lát), tỏi (tép) ăn lạt để trị táo bón. (theo Lương y Hoài Vũ). 2-Giảm mỡ Dùng cà tím nấu canh gà. Cách làm: Gà tơ 1 con, cà tím 200g, vị thuốc sơn tra 15g, gừng 5g, hành 10g, dầu ăn, gia vị. Gà làm sạch, bỏ nội tạng, cà tím rửa sạch, cắt miếng, gừng cắt lát; hành cắt khúc. Bắc chảo lên bếp, cho dầu vào đến khi nóng thì cho gừng, hành vào phi thơm, cho gà vào xào sơ qua. Tiếp đó, đổ nước vào, cho cà, sơn tra, gia vị vào, nấu với lửa lớn đến sôi, rồi hạ lửa nhỏ nấu thêm đến chín nguyên liệu. Mỗi ngày dùng một lần, có tác dụng tiêu thực, giảm mỡ. (theo Lương y Hoài Vũ). 3-Hạ huyết áp Dùng 3 quả cà tím, thịt heo nạc xay 200g, nước sốt cà chua 15 ml, dầu ăn, gia vị. Cà tím bổ làm đôi theo chiều dọc, bỏ ruột, ngâm nước muối, vớt ra vắt nhẹ cho ráo nước. Sau đó nhồi nhân thịt heo (đã trộn gia vị), đem rán vàng, phi hành, rồi cùng sốt cà chua để om quả cà tím. Hoặc dùng cà tím 200g, hành 10g, gừng 5g, tỏi 10g, dầu mè, nước tương. Cà rửa sạch, cắt miếng, hành cắt khúc, gừng cắt lát, tỏi bỏ vỏ. Bắc chảo nóng cho dầu vào, khi dầu nóng bỏ gừng, hành phi thơm, rồi cho cà vào trộn đều, cho nước vào, nêm gia vị xào đến chín. Mỗi ngày ăn một lần. Có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, lợi tiểu, hạ áp huyết. (theo Lương y Hoài Vũ). 4-Phòng ngừa ung thư Cà tím 2 quả, cắt khúc, thịt ba chỉ 150g cắt miếng, rau tía tô, rau mùi tàu, lá lốt thái nhỏ, hành cắt khúc, tỏi thái nhỏ, cùng gia vị. Sau khi nấu cà cùng thịt chín mềm thì cho các nguyên liệu trên vào, nêm nếm gia vị, đảo đều, lấy ra ăn nóng. (theo Lương y Hoài Vũ). 5-Thông tiểu, tăng thải urê và acid uric Ăn nhiều thịt (nhất là thịt đỏ, lòng, hải sản…) sẽ làm tăng urê- huyết. Chất purine có trong các loại thực phẩm này sẽ tích tụ gây bệnh Gout (thống phong) với triệu chứng sưng khớp. Ăn thường xuyên cà tím sẽ tăng bài tiết nước tiểu, thải bớt urê ra khỏi cơ thể. Các cơn sưng nóng khớp sẽ thưa dần. (theo Lương y Hoài Vũ). 6-Chữa viêm gan vàng da Cà tím 300g, gạo 50g. Cà tím cắt nhỏ nấu với gạo thành cháo, ăn liên tục trong vài ngày. (theo thuocnam.vn). 7-Chữa viêm phế quản cấp, táo bón Cà tím 500g, gừng tươi 4 lát, tỏi 3 củ. Cà thái dọc, tỏi và gừng nghiền nhuyễn. Tất cả trộn với nước tương, dầu, muối, đường, chưng cách thủy để ăn. (theo thuocnam.vn). 8-Chữa bệnh cao huyết áp: Lấy vỏ cà tím hong khô và nghiền nhỏ. Mỗi ngày nên uống một thìa cà phê trước khi ăn. (theo thuocnam.vn). 9-Chữa đi tiêu, tiểu ra máu Sắc cà tím cả cuống để uống. (theo thuocnam.vn). 10-Muốn răng và lợi vững chắc nên thực hiện liệu pháp sau 1 thìa vỏ cà tím sấy khô, nghiền nhỏ, đổ thêm nước và đun sôi lấy nước cốt. Sau đó, pha thêm một thìa nhỏ muối và súc miệng. (theo thuocnam.vn). 11-Cà tím lại chứa nhiều kali nên đã giúp hạ huyết áp cao Theo Liz Applegate, Cà tím có tác dụng tốt cho tim hoạt động. Các nhà khoa học đã xác minh chất nasunin trong Cà tím có khả năng hạ thấp lượng cholesterol trong máu. Cà tím lại chứa nhiều kali nên đã giúp hạ huyết áp cao. (theo thuocnam.vn). 12-Phòng chống ban tía ở người già Ở tuổi 60 -70, người già thường xuyên bị tình trạng ứ huyết nổi ban tía hay từng chấm trên mặt, tay, có khi phải nhìn kỹ mới thấy. Để khắc phục bệnh lý này nên ăn Cà tím. Cà tím lại mềm nên người già dễ ăn, dễ tiêu. (theo thuocnam.vn).
1. Tên gọi khác: Cà nâu, cà dái dê
2. Tên tiếng Anh: eggplant, aubergine, brinjal eggplant, melongene, brinjal or guinea squash,
3. Tên khoa học: Solanum melongena L.
- Tên đồng nghĩa:
Solanum ovigerum Dunal
Solanum trongum Poir.
Melongena ovata Mill.
Solanum album Noronha
Solanum insanum L.
Solanum longum Roxb.
Solanum melanocarpum Dunal
Solanum melongenum St.-Lag.
- Các loài tương cận:
Cà chua , S. lycopersicum
Khoai tây , S. tuberosum
Phân loại khoa học
Bộ (Order):
Solanales
Họ (Family):
Solanaceae
Chi (Genus) :
Solanum
Loài (Species):
Solanum melongena
Chi cà (Solanum) được thành lập bởi Carl Linnaeus năm 1753. Chi này về sau được phân thành nhiều chi nhỏ hơn, nhưng hiện nay dựa vào cơ sở phân tích chuỗi DNA nên nhiều giống cà có hình dạng, màu sắc và kích thước quả khác nhau được xếp vào chi cà.
4. Phân bố
Chi cà (Solanum) có tên tiếng Anh (nightshades , horsenettles) với khoảng 1,500-2,000 loài cây một năn và cây hàng năm phân bố rộng rải ở vùng nhiệt đới, cận nhiệt đới và ôn đới. Nguồn gốc xuất xứ củ chi cà chưa được xác định.
Đây là một chi lớn và được chia thành 4 Phân chi (Subgenus). Phân chi Bassovia bao gồm nhiều giống cà có quả ăn được.
Cây Cà tím (S. melongena) có nguồn gốc từ Tiểu lục địa Ấn Độ, sau đó được giới thiệu sang các nước thuộc vùng Nam Á , Đông Nam Á và Đông Á từ thời tiền sử.
Loài cà tím có nhiều giống khác nhau, từ quả tròn, hình trứng, hình dái dê và máu sắc từ trắng, xanh, vàng và tím (hay nâu). Được trồng ở một khắp cả nước như Bắc bộ, Ninh Thuận, Cà Mau, Sóc Trăng...
5. Mô tả
Cà tím là cây thân thảo một năm.
+ Thân: Thân cao 50 -150 cm, thông thường có gai.
+ Lá: Lá lớn có thùy thô, dài từ 10-20 cm và rộng 5-10 cm.
+ Hoa: Hoa màu trắng hay tía, với tràng hoa năm thùy và các nhị hoa màu vàng.
+ Quả: Quả là loại quả mọng nhiều cùi thịt, đường kính nhỏ hơn 3 cm ở cây mọc hoang dại, nhưng lớn hơn rất nhiều ở các giống trồng.
+ Hạt: Quả chứa nhiều hạt nhỏ và mềm.
Các giống hoang dại có thể có lớn hơn, cao tới 2,25 m (84 inch) và lá to (dài tới trên 30 cm và rộng trên 15 cm). Tên gọi cà tím không phản ánh đúng loại quả này, do có nhiều loại cà khác cũng có màu tím hay quả cà tím có màu đôi khi không phải tím.
Tuy nhiên, tên gọi cà dái dê cũng không phản ánh đúng hình dạng của quả, do quả của nhiều giống cà tím (cà dái dê) không phải ôvan thuôn dài như dái dê mà lại tròn, có đường kính từ 5 cm đến 8 cm.
6. Thành phần dinh dưỡng
+Theo phân tích của Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA) thành quần dinh dưỡng trong 100 gam quả cà tím có chứa các thành phần dinh dưỡng như sau:
Giá trị dinh dưỡng trên 100 g (3,5 oz)
Năng lượng
102 kJ (24 kcal)
Carbohydrates
5,7 g
- Đường
2,35 g
- Chất xơ thực phẩm
3,4 g
Fat
0,19 g
Protein
1,01 g
Thiamine (vit. B 1 )
0,039 mg (3%)
Riboflavin (vit. B 2 )
0,037 mg (3%)
Niacin (vit. B 3 )
0,649 mg (4%)
Pantothenic acid (B 5 )
0,281 mg (6%)
Vitamin B 6
0,084 mg (6%)
Folate (vit. B 9 )
22 mg (6%)
Vitamin C
2,2 mg (3%)
Calcium
9 mg (1%)
Ủi
0,24 mg (2%)
Magnesium
14 mg (4%)
Mangan
0,25 mg (12%)
Photpho
25 mg (4%)
Kali
230 mg (5%)
Kẽm
0,16 mg (2%)
Tỷ lệ phần trăm so với khuyến nghị cho người lớn của Hoa Kỳ.
Nguồn: USDA Cơ sở dữ liệu dinh dưỡng
+Theo các nguồn phân tích khác
Cà tím rất giàu dinh dưỡng, trong thành phần của cà tím có 92% nước, 5,5% glucid, 1,3% protid, 0,2% lipid. Các khoáng chất (tính theo mg/100g) gồm: kali 220 mg, phốt pho 15 mg, magiê 12 mg, calcium 10 mg, lưu huỳnh 15 mg, clor 15 mg, sắt 0,5 mg, mangan 0,2 mg, kẽm 0,2 mg, đồng 0,1 mg, iod 0,002 mg. Các vitatmin B1, B12, PP rất ít, nhiều chất nhầy. Vì lượng chất nhầy này mà cà tím còn có tác dụng hỗ trợ rất điều trị bệnh dạ dày. Chính vì vậy mà người Hàn Quốc thường dùng cà tím phơi khô làm thuốc giảm đau, trị sưng khớp, loét dạ dày còn người Nigeria thường dùng cà tím để chữa đau bụng do tiêu hóa.
Trong cà tím còn chứa nightshade soda, một chất có tác dụng chống ung thư theo các chuyên gia Nhật Bản thì trong nước ép cà tím có nhiều hoạt chất có khả năng ngăn ngừa ung thư dạ dày.
Công dụng
+Theo Đông y:
Cà tím có vị ngọt, tính mát, tác dụng thanh nhiệt, giải độc, hoạt huyết, tiêu viêm, thông mật, nhuận tràng, điều hòa tiêu hóa, thông tiểu…Tai của quả cà tím cũng dùng nấu lấy nước uống để chữa ung nhọt, lở loét.
Cà tím còn có tác dụng lợi tiểu, nhuận gan, đề phòng xơ vữa động mạch do tác dụng làm giảm cholesterol. Những người đi tiểu ra máu, đại tiện ra máu hay lỵ ra máu, có thể lấy rễ và cuống của quả cà tím nấu lấy nước uống.
+Theo Tây y:
Một nghiên cứu năm 1998 tại Viện Sinh học của Đại học Tiểu bang São Paulo, Brazil, tìm thấy nước trái cây từ cà tím làm giảm cân đáng kể đáng kể, làm giảm cholesterol trong huyết tương, và giảm hàm lượng cholesterol trong động mạch chủ trong (hypercholesterolemic) ở thỏ.
Kết quả của một nghiên cứu năm 2000 trên người cho biết truyền dịch cà tím (S. melongena) đã có tác động khiêm tốn và tạm thời, không khác nhau từ chế độ ăn uống và tập thể dục.
Cà tím có nhiều chất xơ và cho ít năng lượng, nên đã trở thành một loại thực phẩm chức năng dành cho người có bệnh đái tháo đường. Qua công trình nghiên cứu của Viện Đại học Massachusetts (Mỹ), chất chiết từ Cà tím có tác dụng ức chế men α - amylase tuỵ và α - glucosidase là 2 men có tác dụng thoái biến tinh bột và chuyển hoá thành glucose. Do đó, Cà tím có vai trò trong phòng bệnh đái tháo đường vì đã làm chậm quá trình tạo đường và hấp thụ đường, hạn chế được lượng đường huyết sau bữa ăn.
Một nghiên cứu năm 2004 trên con người tại Viện Tim Đại học São Paulo cho thấy cà tím không có tác dụng và đã khuyên bạn không nên dùng cà tím như là một cách thay thế cho loại thuốc làm giảm cholesterol “statins”.
Trong các nghiên cứu của Tây y cho biết trong quả cà tím có chứa chất Nicotine, so với các loại rau thì trong cây cà tím có hàm lượng Nicotine cao hơn cả, với nồng độ 0,01 mg trong 100 g. Tuy nhiên ăn cà tím không bị ảnh hưởng của chất Nicotine so với những người hút thuốc lá. Trung bình, 9 kg cà tím chứa lượng nicotine chỉ bằng một điếu thuốc lá.
Một nghiên cứu năm 2008 trên mẫu của 741 người ở Ấn Độ, nơi cà tím được dùng phổ biến, được tìm thấy gần 10% báo cáo một số triệu chứng dị ứng sau khi tiêu thụ cà tím, trong khi 1,4% cho thấy các triệu chứng trong vòng chưa đầy hai giờ. Hiện tượng viêm da từ lá cà tím và dị ứng với phấn hoa hoa cà tím cũng đã được báo cáo.
Một vài protein trong cây cà tím được báo cáo là chất chuyển hóa đã được xác định là chất có tiềm năng gây dị ứng. Khi đã nấu chín vẩn còn tồn tại một số chất protein gây dị ứng.
Một số bài thuốc từ cây cà tím
Dưới đây là một số món ăn, bài thuốc về cà tím:
1-Trị viêm gan, táo bón
Cà tím cắt dọc, tỏi và gừng giã nhuyễn, 3 thứ trộn với nước tương, dầu, muối, đường, đem chưng cách thủy để ăn hoặc cà tím trộn gạo đem nấu cơm dùng trong 5- 7 ngày đối với chứng viêm gan. Hấp cà tím (nửa kg) chấm với gừng tươi (4 lát), tỏi (tép) ăn lạt để trị táo bón. (theo Lương y Hoài Vũ).
2-Giảm mỡ
Dùng cà tím nấu canh gà.
Cách làm: Gà tơ 1 con, cà tím 200g, vị thuốc sơn tra 15g, gừng 5g, hành 10g, dầu ăn, gia vị. Gà làm sạch, bỏ nội tạng, cà tím rửa sạch, cắt miếng, gừng cắt lát; hành cắt khúc. Bắc chảo lên bếp, cho dầu vào đến khi nóng thì cho gừng, hành vào phi thơm, cho gà vào xào sơ qua. Tiếp đó, đổ nước vào, cho cà, sơn tra, gia vị vào, nấu với lửa lớn đến sôi, rồi hạ lửa nhỏ nấu thêm đến chín nguyên liệu. Mỗi ngày dùng một lần, có tác dụng tiêu thực, giảm mỡ. (theo Lương y Hoài Vũ).
3-Hạ huyết áp
Dùng 3 quả cà tím, thịt heo nạc xay 200g, nước sốt cà chua 15 ml, dầu ăn, gia vị. Cà tím bổ làm đôi theo chiều dọc, bỏ ruột, ngâm nước muối, vớt ra vắt nhẹ cho ráo nước. Sau đó nhồi nhân thịt heo (đã trộn gia vị), đem rán vàng, phi hành, rồi cùng sốt cà chua để om quả cà tím. Hoặc dùng cà tím 200g, hành 10g, gừng 5g, tỏi 10g, dầu mè, nước tương. Cà rửa sạch, cắt miếng, hành cắt khúc, gừng cắt lát, tỏi bỏ vỏ.
Bắc chảo nóng cho dầu vào, khi dầu nóng bỏ gừng, hành phi thơm, rồi cho cà vào trộn đều, cho nước vào, nêm gia vị xào đến chín. Mỗi ngày ăn một lần. Có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, lợi tiểu, hạ áp huyết. (theo Lương y Hoài Vũ).
4-Phòng ngừa ung thư
Cà tím 2 quả, cắt khúc, thịt ba chỉ 150g cắt miếng, rau tía tô, rau mùi tàu, lá lốt thái nhỏ, hành cắt khúc, tỏi thái nhỏ, cùng gia vị. Sau khi nấu cà cùng thịt chín mềm thì cho các nguyên liệu trên vào, nêm nếm gia vị, đảo đều, lấy ra ăn nóng. (theo Lương y Hoài Vũ).
5-Thông tiểu, tăng thải urê và acid uric
Ăn nhiều thịt (nhất là thịt đỏ, lòng, hải sản…) sẽ làm tăng urê- huyết. Chất purine có trong các loại thực phẩm này sẽ tích tụ gây bệnh Gout (thống phong) với triệu chứng sưng khớp. Ăn thường xuyên cà tím sẽ tăng bài tiết nước tiểu, thải bớt urê ra khỏi cơ thể. Các cơn sưng nóng khớp sẽ thưa dần. (theo Lương y Hoài Vũ).
6-Chữa viêm gan vàng da
Cà tím 300g, gạo 50g. Cà tím cắt nhỏ nấu với gạo thành cháo, ăn liên tục trong vài ngày. (theo thuocnam.vn).
7-Chữa viêm phế quản cấp, táo bón
Cà tím 500g, gừng tươi 4 lát, tỏi 3 củ. Cà thái dọc, tỏi và gừng nghiền nhuyễn. Tất cả trộn với nước tương, dầu, muối, đường, chưng cách thủy để ăn. (theo thuocnam.vn).
8-Chữa bệnh cao huyết áp: Lấy vỏ cà tím hong khô và nghiền nhỏ. Mỗi ngày nên uống một thìa cà phê trước khi ăn. (theo thuocnam.vn).
9-Chữa đi tiêu, tiểu ra máu
Sắc cà tím cả cuống để uống. (theo thuocnam.vn).
10-Muốn răng và lợi vững chắc nên thực hiện liệu pháp sau
1 thìa vỏ cà tím sấy khô, nghiền nhỏ, đổ thêm nước và đun sôi lấy nước cốt. Sau đó, pha thêm một thìa nhỏ muối và súc miệng. (theo thuocnam.vn).
11-Cà tím lại chứa nhiều kali nên đã giúp hạ huyết áp cao
Theo Liz Applegate, Cà tím có tác dụng tốt cho tim hoạt động. Các nhà khoa học đã xác minh chất nasunin trong Cà tím có khả năng hạ thấp lượng cholesterol trong máu. Cà tím lại chứa nhiều kali nên đã giúp hạ huyết áp cao. (theo thuocnam.vn).
12-Phòng chống ban tía ở người già
Ở tuổi 60 -70, người già thường xuyên bị tình trạng ứ huyết nổi ban tía hay từng chấm trên mặt, tay, có khi phải nhìn kỹ mới thấy. Để khắc phục bệnh lý này nên ăn Cà tím. Cà tím lại mềm nên người già dễ ăn, dễ tiêu. (theo thuocnam.vn).