RAU LÁ BÉP

Cập nhật: 10h24 | 05/09/2013

Hiện nay Cây lá bép được trồng nhiều ở bắc Ấn Độ (Atxam, tới độ cao 1.500m), Mianma, Việt Nam, Indonesia và bán đảo Mã Lai ở độ cao từ 200 tới 900m.

RAU LÁ BÉP

1. Tên gọi khác: Rau lá bét, Rau lá bướm, Cây rau danh, cây rau gắm.

2. Tên tiếng Anh: Paddy Oats, Gnetum, Joint fir, Kampong tree, Spanish joint fir.

3. Tên khoa học: Gnetum gnemon L.

-Tên đồng nghĩa: Gnetum vinosum Elmer.

-Loài tương cận: Cây rau bép Papua New Guinea (Gnetum costatum).

Phân loại khoa học

 

Bộ (ordo):

Dây gấm (Gnetales).

Họ (familia):

Dây gấm (Gnetaceae).

Chi (genus):

Dây gấm (Gnetum).

Nhánh (Sectio)

Dây gấm (G. sect. Gnetum)

Phân nhánh (Subsectio)

Dây gấm (G. subsect. Gnetum)

Loài (species):

Rau bép - Gnetum gnemon

Chi Dây gấm (Gnetum) là một chi duy nhất trong họ Dây gấm (Gnetaceae) và bộ Dây gấm (Gnetales) với khoảng 30-35 loài thực vật hạt trần. Hầu hết các loài trong chi này có dạng dây leo thường xanh, thân thường chia lóng và phình to ở các đốt. Lá đơn mọc đối, không có lá kèm, mép lá nguyên, gân lá lông chim.

Nhiều loài thuộc Chi Dây gắm (Gnetum) ăn được, với lá được sử dụng như là rau ăn, hạt được đem nướng và một số loài còn có công dụng như là các loại cây thuốc.

Trong chi Dây gắm (Gnetum) có nhiều phân chi (subgenus). Phân bố ở vùng nhiệt đới Nam Mỹ, Tây Phi và Đông Nam Á. Xem bản đồ phân bố có thể suy đoán chi thực vật này đã xuất hiện trước khi các lục địa bị tách rời.

Riêng phân chi Rau bép (Gnetum subsect. Gnetum) có hai loài thân gổ trườn (các loài khác đều là dây leo) đó là:

- Cây rau bép Đông Nam Á (Gnetum gnemon).

- Cây rau bép Papua New Guinea (Gnetum costatum).

Cây rau bép Đông Nam Á (Gnetum gnemon) có 6-8 thứ (varieties).

Riêng ở Việt Nam đã phát hiện được 3 thứ:

- Gnetum gnemon var. domesticum (Rumph) Markgr. (ít gặp).

- Gnetum gnemon var. griffithii Markgr. (thường gặp nhất).

- Gnetum gnemon var. tenerum Markgr. (ít gặp).

Cả 3 thứ đều có dạng cây bụi với quả nhỏ, lá được dùng làm ra và công dụng dược liệu gần giống như nhau.4.

4. Phân bố

Gnetum gnemon là một loài thuộc chi Gnetum có nguồn gốc ở vùng Đông Nam Châu Á và các đảo tây Thái Bình Dương, từ Assam về phía Đông và Nam qua Malaysia, Indonesia tới Philippines và Fiji. Tên gọi phổ biến của nó là Melinjo hay Belinjo (tiếng Indonesia), Bago (tiếng Mã Lai, tiếng Tagalog), Peesae (tiếng Thái) và Rau bép, Bét, Rau danh hay Gắm (tiếng Việt).

Các nghiên cứu gần đây ở Indonesia cho biết loài cây lá bép (Gnetum gnemon) là cây bản địa ở Fiji, Ấn Độ, Malaysia, Papua New Guinea, Quần đảo Solomon. Loài cây này phân bố ở độ cao từ 0 đến 1.200 m, nơi có nhiệt độ trung bình 25-30 oC, lượng mưa từ 750 đến 5.000 mm và đủ độ ẩm đất trong mùa khô.

Hiện nay Cây lá bép được trồng nhiều ở bắc Ấn Độ (Atxam, tới độ cao 1.500m), Mianma, Việt NamIndonesia và bán đảo Mã Lai ở độ cao từ 200 tới 900m. 

Cây lá bép ở Việt Nam thuộc giống Gnetum gnemon L. var.griffithii Markgr.) 

 

 

Tin cùng chuyên mục

  • SEN (05/09/2013)